NEN 1010 is een reeks Nederlandse veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties gebruikt door de elektrotechnische installatiebranche. De Belgische tegenhanger is het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI).
Nen 1010 5e Druk.pdf
NEN-normen zijn geen overheidsvoorschriften maar afspraken, praktische richtlijnen die voor en door de markt zijn gemaakt. De NEN 1010 bevat de minimumveiligheidseisen waaraan laagspanningsinstallaties in de woning-, de utiliteitsbouw en in de industrie moeten voldoen. Het auteursrecht ligt bij NEN.[1]
NEN-normen zijn geen algemeen verbindende voorschriften. Gebruik van de NEN 1010 wordt in de wetgeving wel op verschillende plaatsen genoemd, zoals via de Regeling Bouwbesluit, via spoorse regelgeving en in de waterwetgeving.
Dit betekent dat andere onderdelen uit de norm, die bijvoorbeeld zien op bruikbaarheid, niet tot wet zijn verheven. Bovendien heeft de wetgever het mogelijk gemaakt om op een wijze gelijkwaardig aan de NEN 1010 te voldoen aan artikel 5.1a van de Regeling Bouwbesluit 2012. Hoe dat moet, legt de wetgever echter niet uit.
Voor bestaande installaties is van belang dat NEN 1010 beschrijft hoe de NEN 1010 norm zich sinds oktober 1962 heeft ontwikkeld, om te kunnen vaststellen aan welke voorwaarden bestaande installaties dienen te voldoen. Het is namelijk niet zo dat een bestaande installatie te allen tijde op het niveau van de nieuwste NEN 1010 norm moet worden gebracht.[2]
2 Colofon NEN 1010 Uitleg en toepassingen Elektrische installaties: veilig, functioneel en efficiënt, is een uitgave van Vakmedianet BV. Samenstellers en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een zo betrouwbaar mogelijke uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor (de gevolgen van) onvolkomenheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. Vakmedianet BV Postbus AK Alphen aan den Rijn Kennisbanken E-installatie: nen1010.cobouw.nl Uitgever: Johan Schot Eindredactie: Patty van der Sar Omslagontwerp: Anita Amptmeijer, Apeldoorn Opmaak: AlphaZet prepress, Bodegraven 2019 Vakmedianet, Alphen aan den Rijn 1e druk 2007 (Handleiding NEN 1010) 2e druk e druk e geheel herziene druk 2015 (Uitleg en toepassingen NEN 1010) 5e licht gewijzigde druk e geactualiseerde druk 2019 (NEN 1010 Uitleg en toepassingen) ISBN NUR 959 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van art. 16h t/m 16m Auteurswet 1912 j Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan voor de afwezigheid van eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever deswege geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventueel voorkomende fouten en onvolledigheden. Uitleg_en_toepassingen_NEN1010.indb IV :19
3 INHOUD B h j INLEIDING xv Hoofdstuk 1 FUNDAMENTELE UITGANGSPUNTEN TOEPASSINGS GEBIED NORMATIEVE VERWIJZING NEN NEN-EN en NEN NEN-EN-IEC NEN-EN-IEC UITGANGSPUNTEN Veiligheids maatregelen Ontwerp Keuze van elektrisch materieel Installatie en eerste inspectie DE NETCODE Werkingssfeer en definities Voorwaarden met betrekking tot aansluiting Voorwaarden voor alle aangeslotenen Aanvullende voorwaarden voor op laagspanningsnet aangeslotenen Aanvullende voorwaarden voor op hoogspanningsnet aangeslotenen Aanvullende voorwaarden voor op laagspanningsnetten aangesloten productie-eenheden KWALITEIT VAN GELEVERDE ENERGIE Frequentie Spanningsniveau Spanningsvariaties Transiënte verschijnselen Spanningsvorm Symmetrie Kwaliteit van signaalspanningen Betrouwbaarheid (spannings onderbrekingen) 27 Hoofdstuk 2 DEFINITIES EN ONTWERPBEREKENINGEN STROMEN EN SPANNINGEN Eenfase systeem Meerfasesysteem Symmetrische belasting in ster geschakeld Asymmetrische belasting in ster geschakeld Symmetrische belasting in driehoek geschakeld Asymmetrische belasting in driehoek geschakeld Symmetrische belasting met nulleider Asymmetrische belasting met nulleider 37 NEN 1010 Uitleg en toepassingen Elektrische installaties: veilig, functioneel en efficiënt - VII Uitleg_en_toepassingen_NEN1010.indb VII :19
4 INHOUD 2.2 BEREKENEN SPANNINGSVERLIEZEN EN SPANNINGVARIATIES Spanningsverliezen Spanningsvariatie AARDFOUTEN EN BESCHERMING TEGEN ELEKTRISCHE SCHOK, POTENTIAAL VEREFFENING KORTSLUITSTROMEN EN KORTSLUITVASTHEID HARMONISCHEN EN BLINDVERMOGEN Harmonischen Ontstaan harmonischen Eigenschappen van diverse harmonischen Blindvermogen 51 Hoofdstuk 3 ALGEMENE KENMERKEN UITWENDIGE INVLOEDEN Invloeden van omgeving Toepassingen Bouwkundige constructies VOEDINGSBRONNEN Aansluiting op net Wijze van aarding van het stelsel Voedingsbronnen voor veiligheids- of reservedoeleinden COMPATIBILITEIT Algemeen Power Quality (de kwaliteit van spanning en stroom) ONDERHOUD BAARHEID 76 Hoofdstuk 4 BESCHERMINGSMAATREGELEN BESCHERMING TEGEN ELEKTRISCHE SCHOK Kenmerken van de mens Beschermings maatregelen Basisbescherming Foutbescherming Aanvullende bescherming UITWERKING IN DE NEN 1010 / BESCHERMING TEGEN SCHOK Automatische uitschakeling van de voeding Beschermende vereffening Uitschakeling in een TT-stelsel Overstroom beveiliging in TN-stelsel Aanvullende bescherming UITGEWERKTE VOORBEELDEN, BESCHERMING TEGEN SCHOK BEVEILIGING TEGEN OVERSPANNING Middenspannings net en mogelijke sluitingen Overspanningen door bliksemontladingen of schakelhandelingen 103 VIII - NEN 1010 Uitleg en toepassingen Elektrische installaties: veilig, functioneel en efficiënt Uitleg_en_toepassingen_NEN1010.indb VIII :19
5 INHOUD 4.5 AARDINGSCONCEPT Potentiaal vereffening Elektromagnetische verstoringen BEVEILIGING TEGEN ONDERSPANNING 114 Hoofdstuk 5 ELEKTRISCH MATERIEEL KENMERKEN LEIDINGEN (OVER)BELASTING VAN LEIDINGEN Opwarming van een leiding Kortsluiting in een leiding Leidingsystemen en het voorkomen van brandverspreiding BEVEILIGING VAN LEIDINGEN Beveiliging tegen overbelasting Beveiliging tegen kortsluiting Parallel geschakelde leidingen Bepaling van de benodigde leidingdoorsnede Voorbeelden leidingberekening WERKING/KARAKTE RISTIEKEN VAN BEVEILIGINGS TOESTELLEN De werking van smeltveiligheden Werking/karakteristieken van automaten Werking/karakteristieken van aardlekbeveiligingen Werking/karakteristieken van vermogensschakelaars SELECTIVITEIT SCHAKELAARS EN SCHEIDERS Soorten schakelaars Soorten scheiders Lastschakelaars Scheiders Lastscheiders Bedienings schakelaars Werkschakelaars Noodschakelaars SCHAKEL- EN VERDEELINRICHTINGEN AARDINGS VOORZIENINGEN Aardelektroden Aardnetten Doorsneden van aard- en beschermings leidingen Aardings systemen voor gevoelige installaties LAAGSPANNINGS OPWEK EENHEDEN STUURSTROOM KETENS VEILIGHEIDS VOORZIENINGEN VERLICHTINGS ARMATUREN EN VERLICHTINGS INSTALLATIES 190 NEN 1010 Uitleg en toepassingen Elektrische installaties: veilig, functioneel en efficiënt - IX Uitleg_en_toepassingen_NEN1010.indb IX :19
6 INHOUD Hoofdstuk 6 INSPECTIE VAN DE ELEKTRISCHE INSTALLATIE ALGEMEEN Soort installatie Welke bepalingen uit de NEN 1010 zijn van toepassing Uitvoering en omvang van inspectie Kenmerken van elektrische installatie Gebruikte documentatie VISUELE CONTROLE MEETUITRUSTING Meetinstrumenten Herkomst afwijkings percentage van 30% Meetfouten Meet nauwkeurigheid Veiligheid Meetsnoeren en meetaccessoires Veiligheid en de NEN Praktische wenken METINGEN EN BEPROEVINGEN VOLGENS DE NEN Ononderbroken zijn van stroomgeleiders Isolatieweerstand van de elektrische installatie Bescherming door scheiding van stroomketens bij toepassing van SELV-ketens, PELV-ketens of elektrische scheiding Isolatieweerstand van vloeren en wanden Wisselstroom systemen Gelijkstroom systemen Impedantie bij vloeren en wanden bij wisselspanning Beproevings elektrode Automatische uitschakeling van de voeding TN-Stelsels TT-Stelsels IT-Stelsels Meten van fout- en aanrakings spanningen Impedantie van de foutstroom meten Aanvullende bescherming Werking aardlekschakelaar Testen van aardlekschakelaar Beproeven van aardlek schakelaar Bepaling polariteit Controle op fasevolgorde Functionele en operationele beproevingen Spanningsverlies Overige metingen TEKENINGEN RAPPORTAGE VEELVOORKOMENDE FOUTEN VOORBEELDEN VAN INSPECTIEPUNTEN VAN DE ELEKTRISCHE INSTALLATIE 233 X - NEN 1010 Uitleg en toepassingen Elektrische installaties: veilig, functioneel en efficiënt Uitleg_en_toepassingen_NEN1010.indb X :19
7 INHOUD 6.9 INSPECTIE VAN BESTAANDE INSTALLATIES Visuele controle Metingen en beproevingen Tekeningen Rapportage Veelvoorkomende fouten in bestaande elektrische installaties INSPECTIE FREQUENTIE VAN DE BESTAANDE ELEKTRISCHE INSTALLATIE 239 Hoofdstuk 7 AANVULLENDE EN BIJZONDERE RUBRIEKEN RUIMTEN MET BAD OF DOUCHE (RUBRIEK 701) Aanvullende bescherming Elektrische materieel Elektrische toestellen Leidingsystemen en installatie ZWEMBADEN EN FONTEINEN (RUBRIEK 702) Zone-indeling Beschermings maatregelen en beveiliging Uitwendige invloeden Elektrisch materieel Leiding systemen en installatie RUIMTEN EN CABINES MET SAUNA KACHELS (RUBRIEK 703) Aanvullende bescherming Elektrisch materieel Elektrische toestellen Leiding systemen en installatie INSTALLATIES OP BOUW- EN SLOOP TERREINEN (RUBRIEK 704) Beveiliging Bouwkasten Verlichtings armaturen Leiding systemen en installatie BEDRIJFSRUIMTEN EN -TERREINEN VOOR LANDBOUW, TUINBOUW EN VEETEELT (RUBRIEK 705) Beveiliging Beschermings maatregelen Elektrisch materieel Levens ondersteunende voorzieningen voor intensieve veehouderij NAUW GELEIDENDE RUIMTEN (RUBRIEK 706) Beschermingsmaatregelen Vast aangesloten elektrisch materieel Verplaatsbaar elektrisch materieel CAMPINGS EN VERGELIJKBARE TERREINEN (RUBRIEK 708) Elektrisch materieel Contactdozen Leiding systemen en installatie 253 NEN 1010 Uitleg en toepassingen Elektrische installaties: veilig, functioneel en efficiënt - XI Uitleg_en_toepassingen_NEN1010.indb XI :19 2ff7e9595c
Comments